دلیل نشتی روغن گیربکس چیست؟
نشتی روغن گیربکس (واسکازین) یک مشکل جدی است که می‌تواند به دلیل کاهش شدید سطح روانکار، منجر به سایش، داغ شدن بیش از حد و در نهایت خرابی کامل گیربکس شود. دلایل اصلی این نشتی معمولاً به موارد زیر برمی‌گردد:
مشکلات آب‌بندی و درزگیرها (رایج‌ترین علت)
اکثر نشتی‌های روغن گیربکس از محل‌هایی رخ می‌دهند که قرار است قطعاتی متحرک یا ثابت، آب‌بندی شوند.
خرابی کاسه‌نمدها (Oil Seals)
- کاسه‌نمد شفت‌های ورودی و خروجی: این قطعات لاستیکی یا فلزی در محل اتصال شفت‌های اصلی گیربکس (شفت ورودی که از موتور می‌آید و شفت‌های خروجی که به دیفرانسیل یا پلوس‌ها می‌روند) قرار دارند. فرسودگی طبیعی، خشکی، یا آسیب دیدگی این کاسه‌نمدها به مرور زمان یا در اثر گرمای زیاد، باعث نشت روغن می‌شود.
- کاسه‌نمد میله تعویض دنده: در گیربکس‌های دستی، این کاسه‌نمدها نیز به مرور زمان دچار فرسودگی شده و باعث نشتی می‌شوند.
فرسودگی یا آسیب دیدن واشرها (Gaskets)
- واشر کارتل گیربکس (محفظه روغن): واشر بین محفظه روغن و پوسته گیربکس با گذشت زمان، حرارت یا شل شدن پیچ‌ها، فرسوده یا پاره می‌شود و از آنجا روغن نشت می‌کند.
- واشرهای سایر اتصالات: واشرهای بین اجزای مختلف پوسته گیربکس یا واشر مبدل گشتاور (در گیربکس‌های اتوماتیک).
آسیب‌های مکانیکی و نصب نادرست
ترک خوردن یا سوراخ شدن بدنه (پوسته) گیربکس
- ضربه فیزیکی: برخورد شدید زیر خودرو با سنگ، دست‌انداز یا موانع دیگر می‌تواند باعث ترک خوردن یا سوراخ شدن محفظه روغن یا کارتل (محفظه پایینی) گیربکس شود و نشتی سریع روغن را در پی داشته باشد.
- کیفیت پایین قطعات: در برخی موارد نادر، کیفیت پایین ریخته‌گری پوسته گیربکس یا کارتل نیز می‌تواند باعث ایجاد نقص و نشتی شود.
شل شدن یا خرابی پیچ‌های تخلیه/پر کردن روغن
- پیچ تخلیه (Drain Plug): باز و بسته شدن مکرر یا سفت شدن بیش از حد، می‌تواند باعث هرز شدن رزوه پیچ یا آسیب به واشر پیچ تخلیه شود.
- شل شدن اتصالات: لرزش‌های مداوم خودرو، یا سفت نکردن مناسب پیچ و مهره‌های نگهدارنده پس از تعمیر، می‌تواند به تدریج منجر به نشتی روغن شود.
مشکلات مربوط به عملکرد داخلی و اتصالات
داغ شدن بیش از حد گیربکس (Overheating)
- گرمای بیش از حد گیربکس (که می‌تواند ناشی از کمبود روغن یا کیفیت پایین آن باشد)، باعث سفت شدن و از دست دادن خاصیت ارتجاعی واشرها و کاسه‌نمدها می‌شود و در نتیجه آب‌بندی آنها از بین رفته و نشتی رخ می‌دهد.
پر شدن بیش از حد روغن (Overfilling)
- ریختن بیش از حد روغن گیربکس (بیشتر از مقدار استاندارد) باعث افزایش فشار داخلی در محفظه گیربکس شده و این فشار می‌تواند روغن را از ضعیف‌ترین محل‌های آب‌بندی (مانند کاسه‌نمدها) به بیرون هدایت کند.
خرابی خطوط خنک‌کننده (در گیربکس اتوماتیک)
- گیربکس‌های اتوماتیک معمولاً دارای لوله‌ها و شلنگ‌هایی برای انتقال روغن به رادیاتور یا خنک‌کننده هستند. فرسودگی، پارگی یا شل شدن اتصالات این لوله‌ها نیز می‌تواند منبع نشتی روغن باشد.
توجه: نشتی روغن گیربکس هرچند کوچک باشد، باید به سرعت بررسی و رفع شود؛ زیرا کم شدن سطح روغن، روانکاری قطعات داخلی را مختل کرده و می‌تواند منجر به خرابی‌های پرهزینه شود.
