کشف فسیل ماهی دندان نیشدار 380 میلیون ساله در یکی از قدیمی‌ترین دریاچه‌های جهان

در یکی از دورافتاده‌ترین مکان‌های فسیلی در استرالیا به تازگی فسیل یک گونه جدید به دست آمده است: یک ماهی باله‌دار شکارچی که مجهز به دندان‌های نیش بزرگ و فلس‌های استخوانی بود. این ماهی 380 میلیون سال پیش در زمانی زندگی می‌کرد که در دوره دونین میانی Devonian زمین، اکسیژن اتمسفر زمین کاهش یافته بود، اما این ماهی می‌توانست هم از هوا و همچنین از طریق آبشش را تنفس کند.

فسیل این ماهی در رودخانه فینکه آلیس اسپرینگ (Larapinta) یافت شده که یکی از قدیمی‌ترین رودخانه‌های جهان در نظر گرفته می‌شود. قبلاً ثابت شده بود که این رود زمانی خانه حیوانات باستانی عجیب و غریب بوده است.

اما این ماهی درنده که Harajicadectes zhumini نام دارد، توسط یک تیم بین‌المللی از محققان به رهبری دیرینه‌شناس دانشگاه فلیندرز، دکتر برایان چو، کشف و توصیف شده است. نام ماهی یعنی Harajicadectes ترکیبی از نام منطقه‌ای است که فسیل‌های مهم در آن پیدا شده و هاراجیک نام دارد و واژه یونانی باستان dēktēs (گزنده) به جهت درندگی این ماهی باستانی است.

فراتر از دندان‌های نیش ترسناک و پولک‌های زره‌دار، Harajicadectes به دلیل ترکیب غیرمعمول دستگاه تنفسی‌اش قابل توجه است. هم تنفس آبششی و هم سوراخ‌های بزرگ بالای جمجمه‌اش که می‌تواند با آن تنفس کند.

تصور می‌شود که این ساختار‌های مارپیچ شکل تنفس هوای سطحی را تسهیل می‌کنند. این ویژگی در دودمان‌های متعدد تتراپومودورف تقریباً در یک زمان در طول دونین میانی و پسین ظاهر شده بود.

همان طور که در بالا اشاره شد افت اکسیژن اتمسفر در اواسط دوره دونین می‌تواند توضیح دهد که چرا برخی از ماهی‌ها هم تنفس آبششی و هم تنفس هوای جو استفاده می‌کرده‌اند و برای آن تکامل یافته‌اند.

منبع: Journal of Vertebrate Paleontology