اولین درمان برای ترمیم سد خونی – مغزی در موش‌ها آزمایش شد –

یافتن راهی برای جلوگیری از نفوذ عوامل بیماری‌زا یا پاتوژن‌ها و سموم به سلول‌های مغز ما می‌تواند نحوه درمان و پیشگیری از بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، سرطان، کووید طولانی و بیماری آلزایمر را تغییر دهد.

سد خونی-مغزی لایه‌ای از سلول‌ها است که رگ‌های خونی مغز را احاطه کرده. این لایه خونی که سد لقب گرفته فقط اجازه نفوذ انتخابی بعضی مواد مانند مواد غذایی و داروهای معدودی را می‌دهد.

اما گاهی این سد خونی – مغزی دچار مشکل می‌شود، سموم، سلول‌ها یا پاتوژن‌های نامطلوب می‌توانند مانع را بشکنند. سلول‌های سرطانی که از سد عبور می‌کنند می‌توانند به تومور تبدیل شوند.

حتی ویرویس کرونا -سارس SARS-Cov-۲ می‌تواند از این سد عبور کند و باعث ایجاد آشفتگی فکری یا اصطلاحا مه مغزی شود.

همچنین نفوذ تعداد بیش از حد گلبول‌های سفید خون می‌تواند منجر به بیماری‌های خودایمنی مانند ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس شود.

یافتن راهی برای جلوگیری از این نشت چیزی است که دانشمندان تاکنون موفقیتی در آن نداشتند.

کالوین کوئو، هماتولوژیست از دانشگاه استنفورد، که سرپرستی این پژوهش را بر عهده داشت، می‌گوید: «یک سد خونی-مغزی دارای نشتی دلیلی رایج برای بسیاری از بیماری‌های مغزی است.»

«ما یک کلاس درمانی جدید از مولکول‌ها را آزمایش کرده‌ایم که می‌توانند برای درمان سد خونی مغزی دارای نشتی استفاده شوند؛ قبلاً هیچ درمان خاصی برای سد خونی مغزی وجود نداشت. »

کار محققان بر روی خانواده‌ای از گیرنده‌ها به نام frizzled متمرکز است. این پروتئین‌ها مسیر سیگنالینگ Wnt را آغاز می‌کنند که نه‌تنها در بازسازی بافت و بهبود زخم نقش دارند، بلکه برای حفظ یک سد خونی مغزی سالم نیز مهم است.

تحقیقات قبلی روی موش‌ها نشان داده بود که جهش‌های این ژن می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در سد خونی مغزی، به‌ویژه یک گیرنده خاص به نام FZD۴ شود.

بر اساس این کار، تیم استنفورد با یک شرکت تحقیقاتی برای ایجاد مولکولی به نام L۶-F۴-۲ همکاری کرد که به FZD۴ متصل می‌شود تا سیگنال‌دهی Wnt را فعال کند و مسیر Wnt را ۱۰۰ برابر مؤثرتر از سایر مولکول‌های شناخته شده برای اتصال به FZD۴ فعال می‌کند.

برای آزمایش بیشتر درمان بالقوه جدید، محققان موش‌هایی را با جهش‌های ژنتیکی  بررسی کردند. این جهش از ساخت نورین، پروتئینی که به FZD۴ متصل می‌شود، توسط موش‌ها بازمی‌دارد.

موش‌های بدون نورین به دلیل مشکلات مربوط به سد خونی شبکیه چشم خود، که مشابه سد خونی مغزی است می‌شوند و نابینا می‌شوند.

اما زمانی که تیم به یکی از چشم‌های هر موش L۶-F۴-۲ در بدو تولد تزریق کرد، رگ‌های خونی اطراف شبکیه متراکم‌تر شدند و کمتر از چشمی که درمان نشده بود، نشتی داشت.

مطالعات بیشتر در موش‌های مسن نشان داد که L۶-F۴-۲ سیگنال‌های Wnt را هم در شبکیه و هم در مخچه با موفقیت فعال کرده است.

سپس محققان یک بیماری شایع‌تر را مورد مطالعه قرار دادند – سکته مغزی ایسکمیک، که در آن  آسیب دیدگی سد خونی مغزی هم رخ می‌دهد.

L۶-F۴-۲ داده شده به موش‌هایی که سکته مغزی داشتند، در مقایسه با موش‌هایی که سکته‌های مغزی درمان نشده داشتند، شدت سکته مغزی را کاهش داد و میزان بقا را بیشتر کرد.

این تیم اکنون در حال کار بر روی این است که آیا L۶-F۴-۲ یا یک مولکول مشابه می‌تواند برای تولید دارو‌هایی استفاده شود که روزی بتواند روی انسان آزمایش شود.

این تحقیق در Nature Communications منتشر شده.