امسال شاید تنها فرصت ما در طول زندگی برای دیدن یک نواختر باشد

ستاره‌شناسان در حال بررسی منظم یک منظومه ستاره‌ای هستند که در حال حاضر برای دیدن آن به تلسکوپ نیاز است اما به زودی آنقدر می‌تواند روشن شود که بتوان با چشم غیرمسلح آن را مشاهده کرد.

طبق یکی از پیش‌بینی‌ها، این رویداد می‌تواند از هم‌اکنون تا سپتامبر اتفاق بیفتد، شاید هم یک سالی طول بکشد.

قبل از اختراع تلسکوپ، این ستاره‌ها به عنوان novae یا “De nova stella” شناخته می‌شدند، که در لاتین به معنای ستاره جدید است.

این منظومه در فاصله دو و نیم هزار سال نوری ما در جهت صورت فلکی تاج بورئیالیس، قرار دارد.

این منظومه به جای یک ستاره، یک جفت  از غول سرخ و کوتوله سفید دارد که هر دو نسبتاً پرجرم‌تر از خورشید هستند. با گذشت زمان گرانش شدید کوتوله سفید مواد را از غول سرخ بیرون می‌کشد و یک قرص برافزایشی ایجاد می‌کند که کمی شبیه به چرخش یک سیاهچاله است.

وقتی مقداری از این ماده به اندازه کافی به کوتوله سفید نزدیک می‌شود، تا حدی گرم می‌شود که همجوشی‌اش فعال می‌شود و منجر به افزایش روشنایی می‌شود. چنین افزایش درخشندگی قبلا هم رخ داده بود. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۶، روشنایی سیستم T CrB تقریباً سه برابر شد.

برخی از کوتوله‌های سفید که در حال بیرون کشیدن مواد از روی همراه خود هستند، این کار را به طور نامنظم انجام می‌دهند و در مشاهدات ما تنها یک بار درخشان می‌شوند. برخی دیگر که به عنوان نووا‌های مکرر شناخته می‌شوند، برنامه منظمی دارند. شاید نام آن‌ها را نشنیده باشید، زیرا بیشتر نووا‌های مکرر آنقدر دور هستند که حتی وقتی روشن می‌شوند نمی‌توانیم با چشم غیرمسلح آن‌ها را ببینیم.

اما T CrB تقریباً منحصر به فرد بود. در اوج خود در سال‌های ۱۸۶۶ و ۱۹۴۶ تقریباً به اندازه ستاره قطبی روشن بود و از همه ستاره‌ها به جز چند صد ستاره بیشتر درخشندگی داشت.

ما منتظر رویداد بعدی در اواخر سال ۲۰۲۵ هستیم. اما تاریخ دقیق آن را نمی‌شود به دقیقا تحمین زد.

سال گذشته، پروفسور بردلی شفر از دانشگاه ایالتی لوئیزیانا خاطرنشان کرد که قبل از رویداد سال ۱۹۴۶، T CrB دچار تاریکی قابل توجهی شده بود و اکنون رویداد مشابهی مشاهده شده. شفر بر اساس زمان‌بندی‌بندی شده مرسوم پیش‌بینی کرده که باید منتظر نمایشی بین فوریه و سپتامبر امسال باشیم. شفر همچنین برای یافتن شواهدی مبنی بر مشاهده‌های قبلی در سال‌های ۱۷۸۷ و ۱۲۱۷ تحقیقات چشمگیری انجام داد.

T CrB در ۲۵ شمالی قرار دارد که به این معنی است که در بیشتر ایام سال از اروپا و آمریکای شمالی قابل مشاهده است.ولی حدود سپتامبر، ناظران نیمکره جنوبی پنجره دید بسیار محدودی به آن دارند.

ناسا پیش‌بینی می‌کند که هنگامی که انفجار رخ دهد، T CrB باید برای چند روز با چشم غیر مسلح قابل مشاهده باشد و پس از آن یک هفته یا بیشتر روشنایی‌اش برای رصد آن با دوربین دوچشمی کافی باشد. این ستاره بین ستارگان بسیار درخشان Vega و Arcturus، کمی نزدیکتر به دومی و حدود هفت درجه‌ای از Alphecca، قرار دارد.