سیارک‌ها و دنباله‌دارهای زیادی در اطراف منظومه شمسی ما می‌چرخند. اگر یکی از این ها به سمت ما بیاید، آیا می‌توانیم با موفقیت از برخورد یک سیارک با زمین جلوگیری کنیم؟
خوب شاید. اما به نظر می رسد یک نوع سیارک وجود دارد که ممکن است نابود کردن آن بسیار سخت باشد.
سیارک ها تکه‌هایی از بقایای سنگی در فضا هستند. مطالعه آنها از نر ویژگی‌های فیزیکی، سرنخ‌هایی در مورد تاریخ باستانی منظومه شمسی و تهدیدهای که این سنگ‌های فضایی ممکن است در اثر برخورد با زمین ایجاد کنند، آشکار کند.
در مطالعه جدید دانشمندان که در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شده، دانشمندان متوجه شده‌اند که سیارک‌های انباشته از قلوه سنگ نوعی سیارک بسیار مقاوم هستند و به سختی در اثر برخورد از بین می‌روند.
دو نوع اصلی سیارک
سیارک‌ها که عمدتاً در کمربند سیارک‌ها متمرکز شده‌اند، می‌توانند به دو نوع اصلی طبقه‌بندی شوند.
مونولیت‌ها – ساخته شده از یک تکه سنگ جامد – همان چیزی است که مردم معمولاً هنگام فکر کردن به سیارک‌ها در ذهن دارند.
پیش‌بینی شده است که سیارک‌های یکپارچه با قطر حدود یک کیلومتر در کمربند سیارک‌ها تنها چند صد میلیون سال عمر کنند که با توجه به سن منظومه شمسی، اصلاً زیاد نیست.
نوع دیگر سیارک های قلوه سنگی هستند. یعنی قطعات زیادی تشکیل شده‌اند که در طی تخریب کامل یا جزئی سیارک‌های یکپارچه پیشین، به بیرون پرتاب شده‌اند.
با این حال، ما واقعاً از دوام و در نتیجه طول عمر بالقوه سیارک‌های قلوه سنگی آگاه نیستیم.
در سپتامبر ۲۰۲۲، ماموریت DART ناسا (آزمایش تغییر جهت دوگانه سیارک) با موفقیت سیارک دیمورفوس را تحت تاثیر قرار داد . هدف از این ماموریت آزمایش این بود که آیا می‌توانیم یک سیارک را با برخورد با یک فضاپیمای کوچک منحرف کنیم یا خیر.
در پی طرح‌ریزی ماموریت‌های اخیر سیارکی توسط آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA) برای بازدید از سیارک‌های Itokawa و Ryugu و ماموریت ناسا به سیارک Bennu ، تصاویر نزدیک نشان داده‌اند که سیارک Dimorphos یک نوع سیارک منفاوت است.
سیارک‌های متخلخل، چگالی کمی دارند. همچنین، فراوان و کوچک هستند و بنابراین به سختی از زمین قابل تشخیص هستند. از این رو، چنین سیارکی‌هایی تهدیدی بزرگ برای زمین هستند و ما واقعاً باید آنها را بهتر درک کنیم.
در سال ۲۰۱۰، فضاپیمای هایابوسا طراحی شده توسط JAXA از ماموریت اکتشافی سیارک ۵۳۵ متری بادام زمینی شکل Itokawa بازگشت. این کاوشگر بیش از هزار ذره سنگ را به همراه داشت که هر یک کوچکتر از یک دانه شن بود. اینها اولین نمونه هایی بودند که از یک سیارک بازگردانده شدند!
تصاویر گرفته شده توسط فضاپیمای هایابوسا در حالی که هنوز در حال گردش به دور Itokawa بود، وجود سیارک های انباشته از اجزا را برای نخستین بار نشان داد.
نتایج اولیه توسط تیم JAXA که نمونه‌های برگشتی را تجزیه و تحلیل کردند نشان داد که Itokawa پس از نابودی کامل یک سیارک مادر که حداقل ۲۰ کیلومتر بزرگ بود تشکیل شده است.
ذرات بازگشتی از سیارک ایتوکاوا را با استفاده از دو تکنیک تجزیه و تحلیل شدند: روش اول این بود که یک پرتو الکترونی را به سمت ذره شلیک می‌شد و الکترون‌هایی را که به عقب پراکنده می شوند را شناسایی می‌شدند. یعنی دچار شوک شده‌اند یا خیر.
دومین مورد، تاریخ گذاری آرگون-آرگون نام دارد و از پرتو لیزر برای اندازه گیری میزان واپاشی رادیواکتیو در یک کریستال استفاده می‌کند و سن چنین برخورد شهاب سنگی را به ما می دهد.
بالشتک‌های فضایی غول پیکر که برای همیشه ماندگار هستند
نتایج ما نشان داد که برخورد عظیمی که سیارک مادر ایتوکاوا را نابود کرد و ایتوکاوا را تشکیل داد بیش از ۴.۲ میلیارد سال پیش اتفاق افتاد که تقریباً به اندازه خود منظومه شمسی قدمت دارد.
آن نتیجه کاملا غیرمنتظره بود. همچنین به این معنی است که ایتوکاوا تقریباً دو برابر همتایان یکپارچه خود زنده مانده است.
چنین زمان بقای شگفت آور طولانی برای یک سیارک به ماهیت ضربه گیر آن نسبت داده می شود.
به عبارت دیگر، برخوردهای مداوم به جای اینکه خود سنگ ها را از هم جدا کنند، به سادگی شکاف های بین سنگ ها را خرد می کنند. بنابراین، ایتوکاوا مانند یک بالشتک فضایی غول پیکر است.
این نتیجه نشان می‌دهد که نابود کردن چنین سیارک‌هایی دشوارتر است.
در حالی که ماموریت DART در به حرکت درآوردن مدار سیارکی که مورد هدف قرار گرفت موفقیت آمیز بود، انرژی جنبشی ناچیزی برای نابودی یک سیارک قلوه‌سنگ مفاوم دارد. بنابراین در برخورد با آنها نیاز به رویکرد تهاجمی‌تری داریم.
برای مثال، ممکن است لازم باشد از موج ضربه‌ای انفجار هسته‌ای در فضا استفاده کنیم،
منبع: The Conversation